نشست مشترک دانشگاه رازی و سازمان نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه، در راستای تحقق مسئولیت‌های اجتماعی و توسعه تعامل با نهاد‌های صنفی و تخصصی برگزار شد.

به گزارش روابط عمومی دانشگاه رازی، در راستای تحقق مسئولیت‌های اجتماعی و توسعه تعامل با نهاد‌های صنفی و تخصصی، نشست مشترکی بین دانشگاه رازی و سازمان نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه، روز سه‌شنبه ۲۷ آبان ۱۴۰۴ در سالن جلسات حوزه ریاست این دانشگاه برگزار شد.

در این نشست، رئیس و اعضای هیئت مدیره سازمان نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه، همراه با ریاست دانشگاه رازی، مسئولان و جمعی از استادان پردیس کشاورزی و منابع طبیعی این دانشگاه حضور داشتند.

این دیدار در چارچوب برنامه‌های دانشگاه رازی برای گسترش همکاری با بخش خصوصی و تشکل‌های صنفی ترتیب یافته است. پیش از این نیز نشست‌های مشابهی با نهادهایی، چون کانون وکلای دادگستری و کانون کارشناسان رسمی دادگستری استان کرمانشاه برگزار شده بود.

ضرورت پیوند دانشگاه و سازمان نظام مهندسی کشاورزی برای ایفای نقش مسئولیت اجتماعی

در آغاز این نشست، دکتر هومن سالاری، نماینده وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در سازمان نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی استان و رئیس حوزه ریاست دانشگاه رازی، ضمن خیرمقدم به میهمانان، از میزبانی این نشست مشترک که برای نخستین بار بین دانشگاه و این سازمان برگزار می‌شود، ابراز خرسندی کرد.

ایشان در ادامه، با مروری بر تاریخچه تشکیل سازمان‌های نظام مهندسی، به دیرپایی تشکیل نظام مهندسی کشاورزی نسبت به نهاد‌های صنفی قدیمی‌تر مانند کانون وکلای دادگستری اشاره کرد و علت این تأخیر را حضور سنتی مهندسان کشاورزی در بخش دولتی و احساس کمتر نیاز به تشکل صنفی مستقل در گذشته دانست.

تحول نقش نظام مهندسی کشاورزی و چالش‌های پیش رو

دکتر سالاری با اشاره به تغییر تدریجی این فضا و افزایش تعداد فارغ‌التحصیلان کشاورزی، خاطرنشان کرد که نقش سازمان نظام مهندسی کشاورزی نیز به تبع آن، از حالت صنفی صرف به سمت ایفای نقش در زمینه اشتغال و کاریابی سوق یافت.

ایشان با ادامه توضیحات، هدف اصلی و آرمانی این سازمان را تسهیل‌گری ارتباط بین بهره‌برداران، سازمان جهاد کشاورزی به عنوان متولی بخش، و فارغ‌التحصیلان کشاورزی عنوان کرد و بر لزوم حرکت به سوی کاهش تصدی‌گری دولت در این عرصه تأکید نمود.

مهارت؛ حلقه مفقوده اشتغال فارغ‌التحصیلان

نماینده وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در سازمان نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی استان، یکی از چالش‌های اصلی پیش روی فارغ‌التحصیلان کشاورزی را کمبود مهارت‌های کاربردی لازم برای موفقیت در بازار کار دانست و با اشاره به ظرفیت‌های بالای استان، به مواردی همچون تلقیح مصنوعی و مدیریت هرس باغات به عنوان زمینه‌هایی پرداخت که با وجود ظرفیت و قرارداد‌های کلان، با کمبود متخصص ماهر مواجه هستند.

ایشان ضمن اشاره به ظرفیت‌های ارزشمند علمی، پژوهشی و آموزشی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی، از سازمان نظام مهندسی کشاورزی استان خواست تا نیاز‌های مهارتی واقعی بخش کشاورزی را به دانشگاه منعکس کند تا رساله‌ها، پایان‌نامه‌ها، سرفصل‌ها و برنامه‌های درسی به سمت رفع این نیاز‌ها سوق داده شود.

پیشنهاد همکاری سه‌جانبه و بهره‌گیری از فناوری‌های نوین

دکتر سالاری پیشنهاد تشکیل کارگروه‌های مشترک بین دانشگاه، سازمان نظام مهندسی و بهره‌برداران موفق بخش کشاورزی را مطرح کرد تا از تجربیات عملی و دانش بومی آنان بهره گرفته شود. همچنین بر لزوم به کارگیری فناوری‌های نوین برای حل چالش‌های بخش کشاورزی در شرایط کنونی تأکید شد.

در ادامه، دکتر جمال فتح‌اللهی، رئیس دانشگاه رازی، با خوشامدگویی به مدعوین، بر این موضوع تأکید کرد که دانشگاه نقش «خانه ملت» را ایفا می‌کند. وی خطاب به حضار افزود: این دانشگاه، خانه خود شماست و ما شما را نه در جایگاه میهمان، بلکه به عنوان صاحبخانه می‌بینیم.

شکاف بهره‌وری در کشاورزی کرمانشاه: سهم ۷ درصدی آب، اما سهم ۲ درصدی از ارزش افزوده

وی در ادامه با اشاره به رشته تخصصی خود (اقتصاد) و با استناد به داده‌های آماری، به تحلیل وضعیت کشاورزی استان کرمانشاه پرداخت و بیان کرد: سهم جمعیت استان کرمانشاه حدود ۲ درصد از کل کشور است، اما سهم آن از اراضی کشاورزی حدود ۴ درصد و از منابع آبی نزدیک به ۷ درصد می‌باشد. با این وجود، سهم استان از ارزش افزوده بخش کشاورزی تنها ۲ درصد است.

دکتر فتح‌اللهی با اشاره به نتایج این نابرابری افزود: این ساختار نامتوازن موجب شده تا درآمد خانوار‌های روستایی استان کرمانشاه حدود ۲۲ درصد کمتر از میانگین کشوری باشد و از نظر سرانه درآمدی، در جایگاه بیست‌وچهارم از میان سی و یک استان کشور قرار بگیریم. سرانه درآمد خانوار‌های شهری استان نیز جایگاه ۱۹ را در بین استان‌های کشور دارد.

رئیس دانشگاه رازی با اشاره به آمار‌های اشتغال و ارزش افزوده نیز گفت: سهم بخش کشاورزی استان کرمانشاه از اشتغال ۲۳ درصد است، در حالی که سهم آن از ارزش افزوده تنها ۱۴ درصد می‌باشد که نشان از بهره‌وری پایین نیروی کار در این بخش دارد.

وی در ادامه به سطح سواد بهره‌برداران بخش کشاورزی اشاره و تصریح کرد: بر اساس آخرین سرشماری، وسعت اراضی کشاورزی استان کرمانشاه ۸۳۵ هزار هکتار است، حدود ۳۴ درصد از بهره‌برداران، بی‌سواد هستند و تنها حدود ۱.۵ درصد از آنان دارای مدرک فوق‌دیپلم و بالاتر هستند.

دکتر فتح‌اللهی بهبود بهره‌وری را راهکار کلیدی برون‌رفت از این چالش‌ها دانست و خاطرنشان کرد: راه حل کلان، استفاده از ذخیره دانایی و حرکت به سوی جامعه دانش‌بنیان است. در این مسیر، نهاد‌هایی مانند سازمان‌های نظام مهندسی، رسانه‌ها، صنوف و سازمان‌های مردم‌نهاد می‌توانند به عنوان پل ارتباطی بین مراکز علمی و عرصه عمل، به انباشت و انتقال دانش کمک کنند.

وی با اشاره به ظرفیت‌های دانشگاه رازی، از جمله ۱۲ هزار دانشجو، ۴۸۳ عضو هیئت علمی، ۶۱ گروه آموزشی و پردیس‌های کشاورزی و منابع طبیعی، واحد‌های اقماری در شهرستان‌های سنقر، جوانرود و اسلام‌آباد غرب و... ابراز امیدواری کرد که با تعامل و پیوند نهاد‌های تخصصی با جامعه دانشگاهی، گام‌های مؤثری در جهت حل مسائل استان برداشته شود.

خروجی تولیدات کشاورزی کرمانشاه به‌صورت خام، چالش اصلی استان است

در ادامه این نشست، مهندس پیرمراد مرادی، رئیس سازمان نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه، با تقدیر از مسئولان دانشگاه رازی برای فراهم‌آوری زمینه این دیدار، ابراز خرسندی کرد که پس از سال‌ها، بار دیگر در جمع اساتید دانشگاه رازی حاضر شده است. وی همچنین با تجلیل از دانش و تسلط دکتر فتح‌اللهی، رئیس دانشگاه رازی، در حوزه‌های مختلف کشاورزی، این ویژگی را برای استان کرمانشاه مایه مباهات عنوان کرد.

وی در ادامه به تشریح تاریخچه، اهداف و ساختار سازمان نظام مهندسی کشاورزی پرداخت و خاطرنشان کرد: هدف اصلی از تأسیس این سازمان، سامان‌دهی به فارغ‌التحصیلان کشاورزی، افزایش ضریب نفوذ دانش در بخش تولید و کاهش وابستگی به استخدام‌های دولتی بوده است.

مهندس مرادی با اشاره به اجرای موفق طرح پایلوت ناظرین گندم در استان کرمانشاه و نقش مؤثر کارشناسان این حوزه در افزایش چشمگیر تولیدات کشاورزی، خاطرنشان کرد: ورود دانش فارغ‌التحصیلان، به‌ویژه از دانشگاه رازی، تحرک قابل‌توجهی در عرصه تولید استان ایجاد کرد.

رئیس سازمان نظام مهندسی کشاورزی استان، مهم‌ترین چالش‌های پیش‌روی بخش کشاورزی استان را کمبود سرمایه‌گذاری، ضعف در صنایع تبدیلی و تکمیلی و سنتی بودن شیوه‌های تولید برشمرد و تصریح کرد: متأسفانه بیشتر تولیدات استان به‌صورت خام و بدون ایجاد ارزش افزوده مناسب، به خارج از استان صادر می‌شود.

وی بر لزوم مهارت‌محور کردن آموزش‌های دانشگاهی، هدایت پژوهش‌ها و پایان‌نامه‌ها به سمت حل مشکلات واقعی بخش تولید و توسعه کشاورزی هوشمند تأکید کرد و گفت: دانشگاهی که از آن فارغ‌التحصیل شدم، دانش بنیادی عمیقی به من داد، اما برای ورود به عرصه عمل و انتقال دانش به کشاورز، نیاز به کسب مهارت‌های عملی و تجربه میدانی داشتم.

مهندس مرادی در پایان، با اشاره به ظرفیت‌های مشترک دانشگاه و سازمان متبوعش، پیشنهاد کرد: با تعریف دوره‌های آموزشی مشترک، برنامه‌های کارآموزی هدفمند در مراکز همکار سازمان و بازنگری در سرفصل‌های درسی با توجه به نیاز‌های روز بخش کشاورزی، می‌توان گام‌های بلندی برای توانمندسازی فارغ‌التحصیلان و توسعه پایدار کشاورزی استان برداشت.

در ادامه این جلسه، جمعی از اساتید، مدیران پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی و اعضای سازمان نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه حضور داشتند و دیدگاه‌ها، دغدغه‌ها و پیشنهاد‌های خود را در زمینه‌های مختلف کشاورزی، باغداری علمی، مدیریت منابع آب و توسعه پایدار و موضوعات مرتبط ارائه کردند.

محور‌های اصلی بحث و تبادل نظر

لزوم همسویی نهاد‌های علمی، اجرایی و صنفی:

تأکید شد که برای تقویت بخش خصوصی کشاورزی، همکاری و هماهنگی بیشتر بین دانشگاه، سازمان نظام مهندسی و سازمان جهاد کشاورزی ضروری است.

مدیریت منابع آب و تغییر نگرش در کشاورزی:

یکی از محور‌های اصلی بحث، مدیریت بهینه منابع آب و لزوم تغییر الگوی کشت از گیاهان پرمصرف به گونه‌های کم‌آب‌بر و با ارزش اقتصادی بالاتر بود. همچنین بر لزوم افزایش بهره‌وری آب و کاهش مصرف در بخش کشاورزی تأکید شد.

نقش نظام مهندسی در شفاف‌سازی و نظارت:

بر ضرورت حضور نمایندگان تخصصی از رشته‌های مختلف از جمله آبیاری در ساختار سازمان نظام مهندسی و نظارت مؤثر بر پروژه‌های مرتبط با منابع آب و خاک تأکید گردید.

ارتقای مهارت‌های فارغ‌التحصیلان و ارتباط با بازار کار:

نیاز به بازنگری در سرفصل‌های درسی و برگزاری دوره‌های مهارت‌افزایی مشترک برای دانشجویان و فارغ‌التحصیلان کشاورزی به منظور افزایش اشتغال‌پذیری و کارآفرینی مورد توجه قرار گرفت.

توسعه کشت گلخانه‌ای و استفاده از ظرفیت‌های علمی دانشگاه:

با توجه به مزیت‌های کشت گلخانه‌ای در کاهش مصرف آب و افزایش درآمد، بر لزوم توسعه این نوع کشت و استفاده از توان علمی اساتید و پژوهش‌های دانشگاه در این زمینه تأکید شد.

ضرورت تعامل سیستماتیک و تشکیل کمیته‌های تخصصی مشترک:

پیشنهاد شد تا با تشکیل کارگروه‌های تخصصی مشترک و تدوین تفاهمنامه همکاری، ارتباط مستمر و مؤثر بین دانشگاه، سازمان نظام مهندسی و سازمان جهاد کشاورزی برقرار گردد.

حاضرین در این نشست، بر اهمیت ارتباط نظام‌مند بین دانشگاه و نهاد‌های اجرایی و لزوم استفاده از ظرفیت‌های علمی دانشگاه برای رفع چالش‌های بخش کشاورزی تأکید کردند.

تأکید بر آمادگی دانشگاه برای همکاری در زمینه‌های آموزشی، پژوهشی و مهارت‌افزایی، ضرورت تقویت نقش نظام مهندسی در توسعه کشاورزی پایدار و تعامل بیشتر با دانشگاه برای بهره‌گیری از دانش و پژوهش‌های روز از محور‌های دیگر بود.

در پایان نشست، مقرر شد تا با تشکیل کمیته‌های تخصصی مشترک، تعیین نماینده برای پیگیری موضوعات مطرح شده و زمینه‌های همکاری مشترک و تدوین برنامه‌های عملیاتی، همکاری‌های دوسویه بین دانشگاه رازی و سازمان نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه توسعه یابد. همچنین پیش‌نویس تفاهمنامه همکاری میان دو طرف تهیه و در جلسات آتی به تصویب نهایی برسد.

این نشست به عنوان گامی مؤثر در جهت تقویت پیوند بین علم و عمل در حوزه کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه مورد تقدیر حضار قرار گرفت.