دانشگاه رازی و شرکت آب منطقه‌ای کرمانشاه در مسیر هم‌افزایی برای مدیریت بحران منابع آبی - پرتال اصلی دانشگاه رازی
اتحاد علمی و اجرایی برای نجات آب؛
دانشگاه رازی و شرکت آب منطقه‌ای کرمانشاه در مسیر هم‌افزایی برای مدیریت بحران منابع آبی
در نشست مشترک بین دانشگاه رازی و شرکت آب منطقه‌ای کرمانشاه، بر لزوم بهره‌گیری از ظرفیت‌های علمی و پژوهشی برای مقابله با چالش‌های جدی منابع آبی استان تأکید شد.
به گزارش روابط عمومی دانشگاه رازی، نشست مشترک دانشگاه رازی و شرکت آب منطقه‌ای کرمانشاه با محوریت تدوین راهکارهای علمی و اجرایی برای مدیریت پایدار منابع آبی استان، روز یکشنبه ۱۳ مهرماه ۱۴۰۴، در سالن جلسات حوزه ریاست دانشگاه برگزار شد.
در این نشست که با حضور دکتر جمال فتح‌اللهی رئیس دانشگاه رازی و برخی اساتید دانشگاه از یک‌سو و مهندس بهرام درویشی مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای کرمانشاه و هیئت همراه از سوی دیگر برگزار شد، دو طرف بر لزوم بهره‌گیری از ظرفیت‌های علمی، پژوهشی و فناورانه دانشگاه در حل چالش‌های منابع آبی تأکید کردند.
جایگاه دانشگاه رازی در توسعه منطقه‌ای
در آغاز نشست، دکتر جمال فتح‌اللهی، رئیس دانشگاه رازی ضمن خوش‌آمدگویی به مدیرعامل و همراهان شرکت آب منطقه‌ای، گزارشی از وضعیت علمی و عملکرد دانشگاه رازی ارائه داد و گفت: «دانشگاه رازی با ۴۸۰ عضو هیئت‌علمی، ۱۲ هزار دانشجو و نزدیک به هزار کارمند، مجموعه‌ای ۱۴ هزار نفری است که در رتبه‌بندی ISC، جایگاه هشتم دانشگاه‌های جامع کشور را دارد. این در حالی است که شاخص توسعه استان کرمانشاه در میان استان‌های کشور بین رتبه‌های ۱۶ تا ۱۸ قرار دارد و این تفاوت، نشان‌دهنده توان علمی و ظرفیت بالای دانشگاه در ارتقای جایگاه استان است.»
وی افزود: علی‌رغم وجود این ظرفیت عظیم علمی، بهره‌گیری از توان دانشگاه در حل مسائل استان هنوز به اندازه مطلوب نرسیده است؛ بخشی به دلیل محدودیت‌های سیاستی و بخشی دیگر ناشی از آیین‌نامه‌های بالادستی است که نیازمند بازنگری می‌باشند.
ظرفیت‌های تخصصی در حوزه آب
رئیس دانشگاه رازی با اشاره به ظرفیت‌های گسترده موجود در دانشکده کشاورزی و رشته‌های مرتبط با منابع آب، تصریح کرد: «در سال ۱۳۹۷، طرح تعادل‌بخشی آب در استان با محوریت دانشگاه رازی اجرا شد. اکنون می‌توان با بهره‌گیری از تجربه‌های گذشته و نگاه تلفیقی میان رشته‌های فنی، کشاورزی، محیط‌زیست و علوم انسانی، گام‌های عملی و مؤثرتری در مدیریت آب برداشت.»
وی اعلام کرد که دانشگاه رازی آمادگی دارد تا در قالب طرح‌های پژوهشی، دوره‌های آموزشی و پایان‌نامه‌های تحصیلات تکمیلی، به‌طور نظام‌مند در خدمت دستگاه‌های اجرایی استان قرار گیرد.
چالش‌های منابع آبی و ضرورت بازنگری مدیریتی
در ادامه، مهندس بهرام درویشی، مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای کرمانشاه، با قدردانی از میزبانی دانشگاه رازی، به تشریح وضعیت نگران‌کننده منابع آبی استان پرداخت و گفت: «در حال حاضر حجم آب تجدیدپذیر کرمانشاه پاسخگوی میزان مصرف نیست و بخش زیادی از ذخایر استراتژیک مورد استفاده قرار گرفته است. برآوردها نشان می‌دهد در کل استان حدود ۱.۵ میلیارد مترمکعب آب در دسترس است، در حالی که مصارف گسترده در بخش‌های کشاورزی، صنعت، شرب و شیلات، فشار مضاعفی بر منابع وارد کرده است.»
وی با اشاره به پروژه‌های انتقال آب در شمال‌غرب استان، افزود: «متأسفانه نگاه به مقوله آب در کشور اغلب سیاسی و نه اقتصادی است. ما باید از نگاه بخشی عبور کنیم و به آب به‌عنوان یک سرمایه ملی بنگریم.»
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای کرمانشاه ضمن انتقاد از خام‌فروشی محصولات کشاورزی و دامی استان، اظهار داشت: «آب ما به محصولات خام تبدیل و بدون ارزش افزوده صادر می‌شود. حتی پوست دام کرمانشاه که از بهترین نمونه‌های جهان است، بدون فرآوری از کشور خارج می‌شود؛ در حالی‌که ایجاد زنجیره ارزش می‌تواند هم اشتغال و هم صرفه‌جویی در مصرف آب را به همراه داشته باشد.»
نگاه فرهنگی، اجتماعی و دانشگاه‌محور به بحران آب
مهندس درویشی بحران آب را مسئله‌ای صرفاً فنی ندانست و گفت: «برای حل این بحران، باید فرهنگ عمومی اصلاح شود. نگاه سیاسی و کوتاه‌مدت به آب، نه‌تنها کارساز نیست بلکه مشکلات را عمیق‌تر می‌کند. در این میان، دانشگاه‌ها می‌توانند نقش تعیین‌کننده‌ای در تغییر نگرش جامعه و ارائه راه‌حل‌های علمی و اجتماعی ایفا کنند.»
وی ضمن دعوت رسمی از دانشگاه رازی برای همکاری در اجرای طرح‌های پژوهشی، افزود: «دانشگاه رازی می‌تواند با استفاده از ظرفیت اساتید، پایان‌نامه‌های تحصیلات تکمیلی و مراکز تحقیقاتی خود، محور توسعه پایدار آب در غرب کشور باشد. پیشنهاد ما این است که کرمانشاه به‌عنوان پایلوت ملی مدیریت آب کشور انتخاب شود.»
نگاهی دانشگاهی به بحران و راه‌حل
در ادامه نشست، حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر سید محمدباقر نجفی، عضو هیئت‌علمی گروه اقتصاد دانشگاه رازی، با اشاره به ماهیت چندبُعدی بحران آب، گفت: «بحران آب صرفاً مسئله‌ای مهندسی نیست؛ ابعاد اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی نیز دارد. برای عبور از این بحران، باید نیروی انسانی متعهد و خلاق تربیت کنیم و ساختار تصمیم‌گیری را مبتنی بر شواهد علمی بازآرایی نماییم.»
وی پیشنهاد کرد که تفاهم‌نامه‌ای مشترک میان دانشگاه رازی و شرکت آب منطقه‌ای کرمانشاه برای تعریف پروژه‌های پژوهشی، کارگاه‌های آموزشی و اختصاص بخشی از پایان‌نامه‌ها به موضوع آب تدوین شود.
در تکمیل این پیشنهاد، دکتر فتح‌اللهی نیز اظهار داشت: «سالانه حدود ۸۰۰ پایان‌نامه در دانشگاه رازی دفاع می‌شود. اگر تنها ۱۰ درصد از آنها به مسئله آب اختصاص یابد، می‌توان شبکه‌ای منسجم از تحقیقات دانشگاهی برای حل معضلات استان ایجاد کرد.»